Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, tarihinde ilk defa bir üye ülkeye karşı boykot kararı aldı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, komisyon üyelerinin 1 Temmuz’da birliğin dönem başkanlığını devralan Macaristan’daki toplantılara katılmayacaklarını açıkladı.
BBC Türkçe’den Yusuf Özkan’ın haberine göre, Brüksel’deki kaynaklar, bu kararın AB Dönem Başkanı Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın ilan ettiği ‘barış misyonu’ kapsamında Moskova ve Pekin’e yaptığı ziyaretlere duyulan tepki nedeniyle alındığını söyledi.
AB TARİHİNDE BİR İLK
Brüksel yönetimiyle, Moskova ile ilişkiler ve Ruaya’ya karşı savaşan Ukrayna’ya destek başta olmak üzere birçok konuda görüş ayrılığı içinde olan Macaristan, AB Dönem Başkanlığı’nın ikinci haftasında birlik yönetimiyle karşı karşıya geldi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 1 Ocak 2025 tarihine kadar dönem başkanlığını yürüyecek olan Macaristan’daki toplantılara artık bakan göndermeyecekleri bilgisini verdi. AB yönetimi, Macaristan’daki toplantılarda sadece bürokratlar tarafından temsil edilecek.
Von der Leyen’in açıklamasına göre, boykot kararı çerçevesinde AB Komisyonu’nun Macaristan’ın başkenti Budapeşte’ye olağan çalışma ziyareti de iptal edildi. Tüm komisyon üyeleri, geleneksel olarak, dönem başkanlığını devralan her ülkeye resmi bir ziyaret gerçekleştiriyordu. Avrupa Parlamentosu da yeni AB Dönem Başkanı Orban’ın genel kurula yönelik olağan konuşmasını iptal etti. Bu, AB tarihinde bir ilk. Daha önce hiçbir dönem başkanı ülkeye karşı böyle bir yaptırım uygulanmamıştı.
VON DER LEYEN: KARAR, SON GELİŞMELERİN IŞIĞINDA ALINDI
Ursula von der Leyen, bu kararın ‘son gelişmeler ışığında’ alındığını bildirdi. Brüksel’deki diplomatik kaynaklara göre bunun anlamı, Macaristan Başbakanı Orban’ın AB Dönem Başkanı olduktan sonra kendi kendine ilan ettiği ‘barış misyonuna’ yönelik açık bir tepki.
Orban, AB Dönem Başkanlığı’nı devraldıktan sonra Ukrayna’ya sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Macaristan Başbakanı’nın bir sonraki durağı, AB’nin yaptırım uyguladığı Rusya oldu. Orban’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moskova’da yaptığı görüşme, 24 Şubat 2022 tarihinde başlayan Rusya-Ukrayna savaşından bu yana Moskova ile ilişkileri askıya alan AB ülkeleri ve Brüksel yönetiminde tepkilere yol açtı.
Orban, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ardından, Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping’i ve ABD’nin eski başkanı ve Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump’ı da ziyaret etti Orban, bu ziyaretleri ‘AB Dönem Başkanı sıfatıyla değil, Macaristan Başbakanı olarak gerçekleştirdiğini’ söylese de, birçok üye ülkenin tepkisini yumuşatmadı.
KARAR ALMA SÜRECİ ZORLAŞACAK
Birlik üyesi Estonya, Letonya ve Litvanya, Polonya, İsveç ve Finlandiya bu ziyareti protesto etmek amacıyla; Macaristan’ın düzenlediği gayri resmi toplantılara bakanları değil, sadece bürokratları gönderme kararı almıştı. Bazı AB üyesi ülkelere göre, Orban, birlik adına hareket ediyor izlenimi vererek, dönem başkanlığı görevini kötüye kullanıyor.
Her 6 ayda bir dönüşümlü olarak görev yapan AB Dönem Başkanı ülkelerin, birlik adına dış politika konusunda görüş belirtme yetkisi yok. Başta AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell olmak üzere, birçok Avrupalı yönetici, Orban’ın Putin’le ilk görüşmesini, AB politikaları açısından ‘kabul edilemez’ olarak değerlendiriyor.
AB Komisyonu’nun boykot kararı, önümüzdeki 6 ay içinde, Avrupa’nın yasama önerilerine ilişkin karar alma sürecini zorlaştıracağı anlamına geliyor. AB’deki karar sürecinde etkili olan komisyon ve Avrupa Parlamentosu’nun Budapeşte’ye yapacağı geleneksel ziyareti ertelemesi, yeni yasama yılındaki önerilerin de sekteye uğramasına neden olacak.
Donald Trump’ın ABD seçimlerinde kullandığı sloganı AB’ye uyarlayan Orban, “Make Europa Great Again” (Avrupa’yı yeniden harika kılın) söylemiyle Avrupa Birliği’nin yeni dönemdeki gündemini belirlemeyi amaçlıyordu. Ancak komisyonun aldığı boykot kararının, Macaristan’a çok fazla hareket alanı tanımayacağı belirtiliyor.
AB YÖNETİMİ YENİ YAPTIRIM KARARI ALMIŞTI
Macaristan’ın dönem başkanlığından rahatsız olan AB yönetimi, Ukrayna ve Moldova ile tam üyelik müzakereleri, Rusya ve Belarus’a yeni yaptırımlar ve Ukrayna’ya mali destek konularını hızlı bir şekilde Belçika’nın dönem başkanlığında hayata geçirmişti.
Brüksel’deki AB kaynaklarına göre, Avrupa Parlamentosu seçimleri sonrası yeni oluşacak AB yönetimi ve hazırlıkları nedeniyle 6 aylık sürede AB’nin işleyişini etkileyecek yeni düzenlemeler gündeme gelmeyecek. Bu nedenle de Orban yönetiminin AB’nin işleyişi konusunda çok fazla bir olumsuz etkisinin olmayacağı belirtiliyor.
Macaristan’a yönelik boykot kararını açıklayan von der Leyen’in ikinci dönem AB Komisyonu Başkanı olması için perşembe günü AP’de oylama yapılacak. AB kaynaklarına göre, von der Leyen, bu kararla, Avrupa Parlamentosu’nda üçüncü en büyük grup olan Viktor Orban’ın kurduğu aşırı sağcı gruba karşı, diğer partilerin desteğini de almayı hedefliyor.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
